--------------------------------------------------------------------------------
Σε μία αγορά εργασίας όπου η ειδική αγωγή και εκπαίδευση έχει αρχίσει να μετατρέπεται από αντικείμενο μελέτης σε άπλετες ευκαιρίες πώλησης γνώσης, είναι αναγκαίο να διαχωριστεί η προσέγγιση που ακολουθείται στον εκάστοτε τομέα (περισσότερα). Ιδιαίτερα στο χώρο της παιδαγωγικής θεάτρου και του θεατρικού παιχνιδιού, βλέπουμε σεμινάρια και προγράμματα που μιλούν για εκπαιδεύσεις εμψυχωτών που ενδιαφέρονται για μία ειδική αγωγή υπό το πρίσμα ενός ιατροκεντρικού μοντέλου.
Βλέπουμε καθημερινά τη μέθοδο του
θεατρικού παιχνιδιού να χρησιμοποιείται αυθαίρετα και να μιλά για τμήματα
ένταξης, ομάδες ατόμων με αναπηρία αλλά και για εξειδικευμένους/ες εμψυχωτές/τριες.
Δυστυχώς όμως, όποιος/α γνωρίζει την παιδαγωγική θεάτρου μπορεί άμεσα να αντιληφθεί
ότι στο θεατρικό παιχνίδι δεν υπάρχει ο όρος ένταξη αλλά οι έννοιες της
συμπερίληψης και της συν/κίνησης. Δεν υπάρχουν διαγνώσεις αλλά τα ατομικά
χαρακτηριστικά του/της ανθρώπου. Τα θεατρικά παιχνίδια δε δημιουργούν ομάδες μόνο με
ξανθά παιδιά, παιδιά με γαμψές μύτες ή ομάδες ατόμων με αναπηρία αλλά ομάδες
θεατρικού παιχνιδιού.
Η παιδαγωγική θεάτρου δεν έχει εμψυχωτές/ριες εξειδικευμένους/ες γιατί πολύ απλά η εξειδίκευση και όλα τα παραπάνω αναφέρονται σε ένα μοντέλο το οποίο τα ίδια τα άτομα με αναπηρία έχουν αντικρούσει και αρνηθεί από το 1976. Γιατί πολύ απλά όταν μιλάμε για μικτές ομάδες (ενταξιακή πολιτική), μιλάμε άμεσα και για την ένωση δυο διαφορετικών ομάδων - άρα έμμεσα αποδεχόμαστε την ύπαρξη δύο οντοτήτων χωρισμένων υπό την αποδοχή της αναπηρίας ως ατομικό χαρακτηριστικό. Εδώ, μάλσιτα, σκιαγραφείται και η μέγιστη διαφορά που διαχωρίζει έναν/μία εμψυχωτή/τρια παιδαγωγικής θεάτρου από κάποιον/α που δηλώνει ότι κάνει θεατρικά παιχνίδια στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση (περισσότερα). Στο θεατρικό παιχνίδι όσο και στην ειδική αγωγή δεν υπάρχει ο όρος διαφορετικότητα. Στο θεατρικό παιχνίδι μιλάμε για την ετερότητα και για τον άνθρωπο – ούτως ή άλλως η αναπηρία είναι ένα κοινωνικό κατασκεύασμα κι όχι ένα προσωπικό πρόβλημα (κοινωνικό μοντέλο κατανόησης της αναπηρίας).
--------------------------------------------------------------------------------
Σεμινάριο: Το μάθημα... αλλιώς. Εναλλακτικές Προσεγγίσεις διδασκαλίας μέσω των εκφραστικών τεχνών.
--------------------------------------------------------------------------------
Είναι μεγάλο το βάρος μας λοιπόν. Ένα
βάρος που πρέπει σιγά σιγά να μοιράζεται για να μην δημιουργούνται παρεξηγήσεις
και δυστοκίες. Η παιδαγωγική θεάτρου και θεατρικού παιχνιδιού είναι μια μέθοδος
που λίγοι/ες ξέρουν αλλά πολλοί/ές χρησιμοποιούν. Το χρησιμοποιούν ως εργαλείο
για εκμάθηση και δημιουργία γνώσης. Μίας αυθαίρετης γνώσης πομπού - δέκτη παρά
μίας γνώσης ως δημόσιο αγαθό που διαμορφώνεται από τη σχέση των
συν/ομιλητών. Δημιουργούν σεμινάρια, ομάδες θεατρικού παιχνιδιού καθώς και
εκπαιδεύσεις που σχετίζονται με το ξεπερασμένο (αλλά τόσο βαθιά ριζωμένο) πια ιατροκεντρικό μοντέλο αναπηρίας (περισσότερα). Μεγάλο το βάρος, λοιπόν, κι αυτών
που επιθυμούν να μάθουν γι’ αυτή τη μέθοδο. Μεγάλο το βάρος γιατί είναι δύσκολο
να μην ακολουθήσεις την νόρμα που μιλά για ενταξιακές ομάδες, για τον
διαφορετικό «Άλλο» αλλά και για γνώσεις που αφορούν στις ειδικές ανάγκες (περισσότερα).
Σας προσκαλούμε λοιπόν, εσάς τους/τις
κηδεμόνες, να ψάχνετε εις βάθος προτού στείλετε το παιδί σας σε κάποια ομάδα θεατρικού παιχνιδιού. Σας προσκαλούμε να ψάχνετε εις βάθος κι εσάς τους/τις
επαγγελματίες προτού στείλετε κάποιον/α γονιό και κάποιο παιδί σε ένα πλαίσιο. Και τέλος, σας προσκαλούμε κι εσάς, αυτούς/ες που
ενδιαφέρονται να γνωρίσουν τη χρήση της μεθόδου στη ειδική αγωγή, να είστε
προσεχτικοί/ές και πάντα σε ετοιμότητα να διαχωρίσετε κάποιον/α που ακολουθεί
τις θεμελιώσεις αρχές του κοινωνικού μοντέλου - ενός μοντέλου, δηλαδή, που οι
ίδιοι οι άνθρωποι με αναπηρία χρησιμοποιούν ως μέσο αυτοπροσδιορισμού και
ταυτότητας.
Μόνο με κριτική σκέψη και διάθεση για διαρκή βελτίωση μπορούμε όλοι και όλες μαζί να συν/εξελιχθούμε !
Εργοθεραπευτής, ΜΕd
Κριτική Παιδαγωγική και Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών
Εμψυχωτής Θεατρικού Παιχνιδιού
Foucault, M. (2004). Η ιστορία της τρέλας (Φ. Αμπατζοπούλου, Μτφρ.). Αθήνα: Ηριδανός.
Freire, P., Shor, I. (2011). Απελευθερωτική παιδαγωγική. Διάλογοι για τη μετασχηματιστική εκπαίδευση (Γ. Κουλαουζίδης, Μτφρ.). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Goffman, E. (2001). Στίγμα. Σημειώσεις για τη Διαχείριση της Φθαρμένης Ταυτότητας (Δ. Μακρυνιώτη, Μτφρ.). Αθήνα: Αλεξάνδρεια.
Goffman, E. (1994). Άσυλα (Ξ. Κομνηνός, Μτφρ.). Τρίκαλα: Ευρύαλος.
Κουρετζής, Λ. (2008). Το Θεατρικό Παιχνίδι και οι Διαστάσεις του. Αθήνα: Ταξιδευτής.
Μπαρμπαγιάννης, Π., Μακρυκώστα, Κ. (2018, 10 Μαρτίου). Η έννοια της ομάδας στο θεατρικό παιχνίδι. Εισήγηση που παρουσιάστηκε στο ετήσιο πρόγραμμα ‘Θεατρικό Παιχνίδι και Ειδική Αγωγή’ του Aegean College. Αθήνα.
Oliver, M. (2009). Αναπηρία και Πολιτική (Θ. Μπεκερίδου, Μτφρ.). Αθήνα: Επίκεντρο.
Timotijevic, L. & Breakwell, G.M. (2000). Migration and threat to identity. Journal of Community and Applied Social Psychology, 10, 355-372.