Η ειδική αγωγή στην Ελλάδα εμφανίστηκε το 1906 με την ίδρυση του οίκου Τυφλών και έκτοτε τόσο η νομοθεσία όσο και οι δομές υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία έχουν αλλάξει ριζικά. Με το νόμο 453/1937 καθορίζεται για πρώτη φορά η έννοια «νοητικά καθυστερημένο παιδί» και θεσμοθετείται η ίδρυση του πρώτου δημόσιου Ειδικού Σχολείου στην Αθήνα. Από το 1950 έως και το 1980 περίπου, ψηφίζονται μία σειρά από διατάγματα που αφορούν στην ειδική αγωγή και συγκεκριμένα τους εκπαιδευτικούς αυτής.
Σταθμό αποτελεί ο νόμος 1143/1981 όπου αναφέρει τον όρο «αποκλίνων άτομο», ορίζει την παροχή της Ειδικής Εκπαίδευσης και της Ειδικής Εκπαιδευτικής Εκπαίδευσης (ακολουθώντας τα τεκταινόμενα των ευρωπαϊκών κρατών), ενώ συγχρόνως προβλέπει ειδικές σχολικές δομές με υποχρεωτική φοίτηση έξι έως και δεκαεπτά χρόνια. Πέρα από τη θετική έκβαση του παραπάνω νόμου, υπάρχει και ένας μεγάλος υπερτονισμός του διαχωρισμού και της περιθωριοποίησης των ατόμων με αναπηρία.
Τέσσερα χρόνια μετά, ο όρος «αποκλίνων» αντικαθίσταται από τον όρο «άτομα με ειδικές ανάγκες» και η ειδική αγωγή γίνεται μέρος της γενικής εκπαίδευσης. Ο νόμος 1566/1985, λοιπόν, έρχεται ενεργά και προσπαθεί σταδιακά να καταργήσει το κοινωνικό στίγμα, εισάγοντας την έννοια της ‘ένταξης’ – σημείο κλειδί για το νόμο 2817/2000 που αλλάζει ριζικά τα δεδομένα, εφαρμόζοντας:
؎ Αντικατάσταση του όρου «άτομα
με ειδικές ανάγκες» από το «άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες»
؎ Ενίσχυση της σχολικής ενσωμάτωσης
؎ Θεσμοθέτηση των Κέντρων
Διάγνωσης, Αξιολόγησης και Υποστήριξης (Κ.Δ.Α.Υ.)
؎ Προώθηση και ενίσχυση της
έγκαιρης και έγκυρης διάγνωσης
؎ Καθιέρωση τμήματος Ειδικής
Αγωγής στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
؎ Συμπερίληψη νέων μέσων
διδασκαλίας
؎ Είσοδος νέων ειδικοτήτων
Τέλος, οχτώ χρόνια μετά τις μεγάλες αλλαγές που έφερε ο νόμος 1566/2000, ψηφίζεται ο νόμος 3699/2008, όπου:
- Ο όρος «ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» αντικαθίσταται με το «άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή με αναπηρία»
- Δίνεται έμφαση στην υποχρεωτική φοίτηση
- Διασφαλίζονται οι ίσες ευκαιρίες που αφορούν στην πλήρη συμμετοχή στην κοινωνία, οικονομική αυτάρκεια, αυτονομία και ανεξάρτητη διαβίωση. Όλα αυτά υποστηρίζονται με την πλήρη κατοχύρωση των δικαιωμάτων στη μόρφωση και στην κοινωνική και επαγγελματική ένταξη
- Εμφανίζεται και εφαρμόζεται το πλάνο «Σχεδιασμός για όλους»
- Θεσμοθετούνται τμήματα πρώιμης παρέμβασης
- Ο λόγος για το Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Παρέμβασης δεν έγκειται μόνο στους επαγγελματίες αλλά στο ίδιο το άτομο και στην οικογένεια του
Εργοθεραπευτής, ΜΕd
Κριτική Παιδαγωγική
και Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών
Εμψυχωτής Θεατρικού
Παιχνιδιού
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Ν.4412/2016. Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών. Εφημερίδα της Κυβερνησεως (ΦΕΚ 147/8.8.2016).
Ν.4109/2011. Ανασυγκρότηση Φορέων Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Κέντρα Αποκατάστασης, Ανδιάρθρωση Ε.Σ.Υ. και άλλες διατάξεις. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 228/2.11.2011).
Ν. 3699/2008. Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 199/Α/2-10-2008).
Ν. 2817/2000. Εκπαίδευση ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και άλλες διατάξεις. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 78/Α/14-3-2000).
Ν.332/1987. Σύσταση Κέντρου Περίθαλψης Παιδιών (ΚΕ.ΠΕ.Π) στα Λεχαινά Νομού Ηλείας. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 153/27-8-1987).