Ο/Η ‘εκπαιδευτικός’ είναι μία λέξη που δίνεται σε κάποιον άνθρωπο θέλοντας να περιγράψει ένα ρόλο που δρα με έναν συγκεκριμένο τρόπο και τελεί τεχνοκρατικά, έτσι ακριβώς όπως έχει οριστεί από το ίδιο το εκπαιδευτικό, άρα και νομοθετικό σύστημα (Gray, 2003). Ο/Η εκπαιδευτικός, επί της ουσίας, αποτελεί έναν κοινωνικό ρόλο ενός/μίας ανθρώπου που προσλαμβάνεται από το κράτος (ή από κάποιο ιδιωτικό φορέα) και μέσα από αυτή τη σχέση προσδιορίζονται τόσο οι υποχρεώσεις όσο και τα δικαιώματα του/της.
Συγκεκριμένα, πέρα από το ρόλο του/της εργαζομένου/εργαζόμενης, ο/η άνθρωπος αυτός/αυτή είναι και δημόσιος/δημόσια υπάλληλος (ή και ιδιωτικός/ή). Αυτό νοηματοδοτεί πως έχει μία προκαθορισμένη εργασιακή θέση και πρέπει να δρα υπό τη σκέπη των νόμων που σχετίζονται με την εκπαίδευση και έμμεσα με το Σύνταγμα. Αποτέλεσμα αυτής της διαφοροποίησης μπορεί να είναι ότι οι πεποιθήσεις του/της υπαλλήλου να είναι αντίθετες με αυτές του πλαισίου μέσα στο οποίο τελεί.
Αυτή η απόσταση που δημιουργείται ανάμεσα στις αξίες του/της εργαζομένου/εργαζόμενης με τις αξίες που διέπουν τη μαζική κουλτούρα αλλά και το σύστημα που τις παράγει, είναι και ο χώρος μέσα στον οποίο ο/η εκπαιδευτικός αποκτά νέους και αντικρουόμενους, πολλές φορές, ρόλους (Slavin, 2007). Η κριτική σκέψη ως μέσο εξερεύνησης αυτού του χώρου μπορεί να ανατρέψει τους ήδη παγιωμένους ρόλους και να μεταλλάξει τον/την τεχνοκράτη σε εξερευνητή/εξερευνήτρια, τη διδακτική μέθοδο σε μαθησιακή εμπειρία, την αξιολόγηση σε αναστοχασμό αλλά και να διασπάσει, εν γένει, τους τόσο καθολικά στερεοτυπικούς δεσμούς εξουσιαστή/εξουσιαζόμενου (Freire and Shor, 2011).
----
Δεν μπορούμε να ξεχνάμε ότι η εκπαίδευση αποτελεί την οργανωμένη μόρφωση που λειτουργεί υπό τα πλαίσια ενός ιδιωτικού ή δημόσιου φορέα - ενώ με τη σειρά της η μόρφωση αποτελεί την κατάλληλη και πιο αποτελεσματική συνέργεια διδασκαλίας και μάθησης. Άραγε υπάρχει πάντα η συνέργεια αυτή;
----
Ο/Η Εκπαιδευτικός,
χρησιμοποιώντας ένα από τα πολλά βέλη της φαρέτρας του/της που ονομάζεται
κριτική παιδαγωγική, μπορεί να πάρει διάφορους ρόλους όπως αυτός του/της πομπού
και δέκτη διαλόγου, παιδαγωγού, εμψυχωτή/εμψυχώτριας, μεταρρυθμιστή/μεταρρυθμίστριας,
φορέα πνευματικής αλλαγής και άλλους τόσους ρόλους που διαφοροποιούνται και
μεταλλάσσονται διαρκώς σαν ένα δυναμικό και συστημικό όλον. Η ανθρώπινη
χειραφέτηση συνεχίζει να αποτελεί τον τελικό στόχο (Freire, 2011).
Εργοθεραπευτής, ΜΕd
Κριτική Παιδαγωγική και Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών
Εμψυχωτής Θεατρικού Παιχνιδιού
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Ευδοκίμου, Ρ. (1999). Δραματοθεραπεία
– Μουσικοθεραπεία (6η εκδ.). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Freire,
P. (2011). Για το δικαίωμα και το καθήκον να αλλάξουμε τον κόσμο.
Σε Μ. Νικολακάκη (Επιμ.), Η κριτική
παιδαγωγική στον νέο Μεσαίωνα. Αθήνα: Εκδόσεις Σιδέρη.
Freire,
P., Shor, I. (2011). Απελευθερωτική
παιδαγωγική. Διάλογοι για τη μετασχηματιστική εκπαίδευση (Γ. Κουλαουζίδης,
Μεταφ.). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Gray, C. (2003). Κοινωνική
προσαρμογή (Ε. Μιχαλέτου, Μεταφ.). Αθήνα: Σαββάλας
Κάντας, Α., Χαντζή, Α. (1991). Θεωρία Επαγγελματικής Ανάπτυξης. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Slavin, R.E. (2007). Εκπαιδευτική Ψυχολογία (Ε. Εκκεκάκη, Μεταφ.). Αθήνα: Μεταίχμιο.
Stanislavsky,
K.
(2006). Ένας ηθοποιός δημιουργείται.
Αθήνα: Εκδόσεις Γκόνη.
Τσιάρας, Α. (2014). Η αναπτυξιακή διάσταση της διδακτικής του δράματος στην εκπαίδευση.
Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση.