Η έννοια του θεάτρου υπάρχει
από τις αρχές της ανθρώπινης ύπαρξης, καθώς εννοιολογικά προκύπτει από το
θεώμαι, κάνω δηλαδή μία θέαση εαυτού. Σύμφωνα με τον Nietzsche (2006),
το θέατρο επέχει μία ψευδή διάσταση της πραγματικότητας καθώς για τον
εκάστοτε θεατή τίποτα δεν είναι αληθινό, ακόμη κι όταν ο/η παίκτης/παίκτρια
παίζει τη δική του/της αλήθεια. Με έμφαση σε αυτό και σε συνδυασμό με την
κριτική παιδαγωγική, το θέατρο θα μπορούσε να είναι ένας τόπος όπου όλες οι
αλήθειες και τα ψέματα χωρούν, αρκεί να υπάρχει ένας/μία παίκτης/παίκτρια κι
ένας/μία θεατής. Οι δυο αυτοί/αυτές μαζί φτιάχνουν μία στιγμή της δικής τους
αλήθειας.
Στην εκπαιδευτική διαδικασία,
συγκεκριμένα, η θεατρική τέχνη επέχει μία ξεχωριστή θέση μέσα στο αναλυτικό
πρόγραμμα σπουδών, αδυνατώντας να είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι ολόκληρης της
μαθησιακής διεργασίας (Γραμματάς, 2015). Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να
υπάρχουν ευρέως αποδεκτές αλήθειες και ψέματα που μπορούν να ανατραπούν μόνο
στα πλαίσια ενός συγκεκριμένου μαθήματος, ο/η μαθητής/μαθήτρια να έχει τη
δυνατότητα της θέασης μόνο σε μία συγκεκριμένη ώρα της εβδομάδος, ο/η
εκπαιδευτικός να έχει τη δυνατότητα προσέγγισης του ρόλου του/της
παίκτη/παίκτριας μόνο σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο αλλά και η ελεύθερη έκφραση
που διέπει τους ανθρώπους να μπορεί να αναπαράγεται μόνο κατά τη διάρκεια της θεατρικής
αγωγής.
Το θεατρικό παιχνίδι, ωστόσο, χρησιμοποιώντας τη θέαση ως ένα από τα βασικά του εργαλεία, μπορεί να δράσει ως μέσο και στόχος ενός απελευθερωτικού μαθήματος. Εάν ακόμη και η πραγματικότητα είναι κοινωνικά κατασκευασμένη, το θέατρο μπορεί να εισάγει νέα δεδομένα αλλά και να ανατρέψει τα ήδη υπάρχοντα (σύμφωνα με τον γνωσιολογικό κύκλο της μάθησης του Freire), αναδομώντας ακόμη κι αυτά που θεωρούνται πραγματικά.
Εργοθεραπευτής, ΜΕd
Κριτική Παιδαγωγική
και Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών
Εμψυχωτής Θεατρικού
Παιχνιδιού
Γραμματάς, Θ. (2004). Το Θέατρο στο Σχολείο. Μέθοδοι Διδασκαλίας και
Εφαρμογής. Αθήνα:
Ατραπός.
Γραμματάς, Θ. (2015). Το Θέατρο ως Πολιτισμικό Φαινόμενο. Αθήνα: Παπαζήσης.
Δρίτσας, Θ. (2004). Η τέχνη ως μέσον θεραπευτικής αγωγής. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Fraser,
N. (2000). Rethinking Recognition. New
Left Review, 3: 107–120.
Κουρετζής,
Λ. (2008). Το Θεατρικό Παιχνίδι και οι
Διαστάσεις του. Αθήνα: Ταξιδευτής.
Κουρετζής, Λ. (2010). Το Θεατρικό Παιχνίδι (Παιδαγωγική θεωρία, πρακτική και θεατρολογική προσέγγιση). Αθήνα: Καστανιώτης.
Nietzsche, F. W. (2006). Η γέννηση της τραγωδίας (Γ.
Λάμψα, Μτφ.). Αθήνα: Κάκτος.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, (2011). Βασικό Επιμορφωτικό Υλικό, Αξιοποίηση των Τεχνών στην Εκπαίδευση. Αθήνα. Διαθέσιμο στις 13 Φεβρουαρίου 2019 στο www.epimorfosi.edu.gr/images/stories/ebook-epimorfotes/texnes/9.TEXNES.pdf
Παπαδόπουλος,
Σ. (2010). Παιδαγωγική του Θεάτρου.
Αθήνα: Αυτοέκδοση.